دەقی وەڵام:

وەڵام : زانایان دەڵێن پەناگرتن بە جن دەبێتە شیرک ، بەڵگە :

خوای گەورە دەفەرمووێت : (( وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الأِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقاً )) [ الجن : ٦ ]

واتە : وە بەڕاستی پیاوانێک لەنێو مرۆڤەکان دا پەنایان دەبردە بەر پیاوانێک لە جن ، وایان دەکرد لە مرۆڤەکان کە ترسیان زیاد بکات و زیڕە بکەن .

ابن عثيمين ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئەم ئایەتە بەڵگەیە پەنا گرتن بە جن حەڕامە ، چونکە پەنا پێگیراو سوودی بۆی نییە ، بەڵکو بۆی زیاد دەکات ترس و دلەڕاوکێ پێچەوانەی مەبەستەکەی ، ئەمە دیارە ، واو ضمیرە بۆ جن و ھاظهر ضمیرە بۆ مرۆڤ ، وتراوە : مرۆڤ بۆ جن ڕھقا زیاد کردووە ، واتە : تاوان و لەخۆبایی بوونی بۆ زیاد کردووە ، بەڵام وتەی یەکەم ڕاستترە . )) القول المفید ج١ لاپەڕ ٣٢٤ .

ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( زادوھم : واو بۆ جنە و ھاظهر بۆ مرۆڤە ، واتە : جن بۆ مرۆڤەکان زیاد کرد رھقا ، واتە : ترس و دلەڕاوکێ ، کاتێک مرۆڤ ترسا لە جن ، جن تووشی خۆ بەگەورە دانان بوون و لەخۆ بایی بوون .

ھەندێک لە پێشینەکان دەڵێن : واو بۆ مرۆڤە ، ھاء بۆ جنە ، واتە : مرحڤ رەھەقی بۆ جن زیاد کرد ، واتە : خۆ بە بە گەورە دانان و لەخۆبای بوون .

ھەردوو مانایەکان حەقن ، ئەگەر مرۆڤ پەنا بگرێت بە جن ئەوە بەگەورە دانانە بۆ جن ، بۆ جن گەورەی لەخۆی بای بوون زیاد دەکەن ، بەرامبەری ترسی مرۆڤ لە جن .

خوای گەورە باسی کردووە ووک زەم ، دەبێت وازی لێ بھێنرێت . )) شرح کتاب التوحید .

صالح الفوزان خوا بیپارێزێت دەفەرمووێت : (( ھۆکاری دابەزینی ئەم ئایەتە : عەرەب لە سەردەمی نەزانین ئەگەر دابەزیبوانا شوێنێک یەکێکیان دەیان گوت : پەنا دەگرم بە سەیدی ئەم دۆلە لە شەڕی ساویلکەکانی ئەومەکەی ، خوای گەورە ئەم ئایەتەی دابەزاند : " وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الأِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقاً "

ئەمە عەقیدەی سەردەمی جاھلی بوو ، خوای گەورە پووچی کرد و فەرمانی کرد بە پەناگرتن بە خۆی تەنھا و بێ ئەوەی شەریکی بۆ بڕیار بدەیت . )) إعانة المستفيد .

بۆچی پەناگرتن بە مرۆڤ ئەگەر لەتوانای دا بێت و ئامادە بێت نابێتە شیرک ، بەڵام پەناگرتن بە جنێک ئامادەیە و لەتوانای دایە دەبێت شیرک ، چ جیاوازی ھەیە ؟

وەڵام : سەبارەت بە جیاوازی نێوان پەناگرتنی جن و مرۆڤ ئەگەر ئامادە بن و لە توانایان دا بێت لەم دوو ڕووەوەیە :

(١) مرۆڤی زیندوو ئامادەیە بەکردەوە ، بەڵام جن ئەگەر چی ئامادەش بێت بە غائب حساب دەکرێ ، چونکە ئێمە نایبینین ، وەک مرۆڤێکی غائب وایە .

(٢) پەناگرتن بە مرۆڤی زیندووی ئامادە بوو بەڵگە لەسەر ڕێگەپێدانی ھاتووە ، بەڵام پەنا گرتن بە جنی زیندووی ئامادەبوو ھیچ بەڵگە لەسەر ڕێگەپێدانی نەھاتوون .

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

Www.ferdaws.net