دەقی وەڵام:

وەڵام : عبدالرحمان بن ناصر السعدی ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( جیاوازی نێوان دوعا و استغاثە ، دوعا گشتی یە بۆ ھەموو حالەکانە ، بەڵام استغاثە دوعا کردنە لەخوا لەکاتی تەنگانە . )) القول السدید لاپەڕە ٤٨ - ٤٩ .

عبداللە بن جار اللە دەفەرمووێت : (( جۆرەکانی الإستغاثة سێ جۆرن :

(١) واجب : ئەویش ئەوەیە تەنھا داوا لەخوا دەکرێ .

(٢) حەڕام : ئەویش ئەوەیە داوا لە بێجگە لەخوا دەکرێ لە شتێک لە توانای کەس دا نییە ئیلا خوا نەبێت ، وەک : استغاثە بە مردووەکان و کەسانێک ئامادە نیین بۆ ڕاکێشانی سوود و لادانی زیان .

(٣) دروستە : ئەویش استغاثەیە بە كەسێکی زیندووی ئامادە بوو لەتوانایی دایە سەری بخات . )) فتح اللە الحمید المجید لاپەڕە ٥٩ .

ابن تیمییە ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ھەر کەسێک واستە لەنێوان خۆ و خوا دابنێت ، وە توکل بخاتە سەری و دوعای لێ بکات و داوای لێ بکات ، تووشی کوفر بوو بە یەک دەنگی ھەموو زانایان . )) مجموع الفتاوی ج١ لاپەڕە ١٢٤ ، ج١٩ لاپەڕە ٤٧ .

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( " من الشرك " من : للتبعیض ، بە مانای ھەندێک دێت ، واتە شیرک تایبەت نییە بەمە ، استغاثە ، داوا کردنی غوثە ، کە لادانی ناخۆشی یە کاتی تەنگا .

وتەی دانەری کتاب لەسەر اطلاقی خۆی نییە ، بەڵکو تقید کراوە بەوەی کە لە توانای کەسەکەدا نەبێت ، یان لەبەر ئەوەی مردووە یان لەبەر ئەوەی غائبە ، یان شتێکە لە توانای کەس دا نییە ئیلا خوا نەبێت ، ئەگەر استغاثە بە مردوو بکات بۆ ئەوەی شت لەسەری لابچێت ، یان غائیبێک یان زیندووێکی ئامادەبوو بۆ ئەوەی باران ببارێنێت ، ئەگەر پەنا بگرێت بە زیندووێکی ئامادەبوو لە توانای دا بێت ئەوە دروستە ، خوای گەورە دەفەرمووێت : " فاستغاثە الذي من شيعته على الذي من عدوه " [ القصص : ١٥ ] .

ئەگەر داوای غوث لە کەسێک بکەیت لە توانایدا بێت ، ئەوە واجبە لەسەرت تەوحیدی خۆت ڕاست بکەی ، باوەڕت وابێ ئەمە ھۆکارە و خۆدی ھۆکارەکە کاریگەر نییە بۆ لادانی نەخۆشی ، چونکە ھەندێک جار پشتی پێ دەبەستیت و دروستکاری ھۆکار لەبیر دەکەیت ، ئەمە بریندار کردن و نقصە لە تەواوی تەوحید .

وتەی : " أو یدعو غیرە " معطوفە لەسەر وتەی " أن یستغیث " ماناکەی بەم شێوەیە : لە شیرکە دوعا لە بێجگە لە خوا بکەیت ، چونکە دوعا عیبادەتە ، خوای گەورە دەفەرمووێت : " وقال ربکم ادعونی أستجب لکم إن الذين يستكبرون عن عبادتى سيدخلون جهنم داخرين " [ غافر : ٦٠ ] ، " عبادتي " ؛ أي دعائي ، خوای گەورە دوعای ناو ناوە بە عیبادەت ، پێغەمبەر درود و سەلامی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : " إن الدعاء هو العبادة " . ....

" أو یدعو " ئەمە لە بابی عطفی عامە لەسەر خاص ، چونکە ساتغاثە دوعاکردنە بۆ لاچوونی ناخۆشی تەنھا ، دوعا گشتی یە بۆ ڕاکێشانی سوود ، یان لادانی زیان . )) القول المفید .

صالح الفوزان خوا بیپارێزێت دەفەرمووێت : (( الإستغاثة : داواکردنی غوثە ، ئەمەش نابێت ئیلا کاتی تەنگانە نەبێت .

بەڵام دوعا گشتی یە ، بۆ کاتی تەنگانە و کاتی تر ، عطف کردنی دوعا بەسەر استغاثە عطف کردنی عامە لەسەر خاص . )) إعانة المستفيد .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

Www.ferdaws.net