دەقی وەڵام:

وەڵام : زانایان دەڵێن دروستە لە ڕۆژی شەممە بەڕۆژوو ببیت بە تەنیا ئەگەر سەبەب ھەبوو ، یان عادەتی وا بوو ڕۆژێک نا ڕۆژێک بەڕۆژوو بێت ، یان ڕۆژێک پێش یان پاشی بەڕۆژوو بێت ، کە ئەمە وتەی ھەرچوار مەزھەبەکانە ، بەڵگە :

(١) عن أبي هريرة رَضِيَ اللهُ عنه قال : سمعتُ النبيَّ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم يقول : (( لا يصومَنَّ أحدُكم يومَ الجُمُعةِ إلَّا يومًا قَبلَه أو بَعدَه )) رواه البخاري (١٩٨٥)، ومسلم (١١٤٤).

(٢) عن جُوَيريةَ بنتِ الحارِثِ رَضِيَ اللهُ عنها (( أنَّ النَّبيَّ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم دخل عليها يومَ الجُمُعةِ وهي صائمةٌ، فقال: أصُمْتِ أمسِ؟ قالت: لا، قال: تُريدينَ أن تصومي غدًا؟ قالت: لا، قال: فأفطِري )) رواه البخاري (١٩٨٦).

(٣) عن أبي هريرة رَضِيَ اللهُ عنه قال: قال رسولُ الله صلَّى اللهُ عليه وسلَّم: (( لا تَقَدَّموا رمضانَ بِصَومِ يومٍ ولا يَومَينِ، إلَّا رَجُلٌ كان يصومُ صَومًا فلْيَصُمْه )) رواه البخاري (١٩١٤)، ومسلم (١٠٨٢).

(٤) عن أبي أيُّوبَ رَضِيَ الله تعالى عنه أنَّ النَّبيَّ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم قال: (( من صام رمضانَ، ثمَّ أتبَعَه سِتًّا من شوَّال، كان كصيامِ الدَّهرِ )) رواه مسلم (١١٦٤).

(٥) عن عبدِ اللهِ بنِ عَمرٍو رَضِيَ اللهُ عنهما، قال: (( أُخبِرَ رَسولُ الله صلَّى اللهُ عليه وسلَّم أنِّي أقولُ: واللهِ لأصومَنَّ النَّهارَ، ولأقومَنَّ اللَّيلَ ما عِشْتُ، فقُلتُ له: قد قلْتُه بأبي أنت وأمي، قال: فإنَّك لا تستطيعُ ذلك، فصُمْ وأفطِرْ، وقُمْ ونَمْ، وصُمْ مِن الشَّهرِ ثلاثةَ أيَّامٍ؛ فإنَّ الحَسَنةَ بعَشْرِ أمثالِها، وذلك مِثلُ صِيامِ الدَّهرِ. قلتُ: إنِّي أطيقُ أفضَلَ من ذلك. قال: فصُمْ يومًا وأفطِرْ يَومَينِ. قلتُ: إنِّي أُطيقُ أفضَلَ من ذلك. قال: فصُمْ يومًا وأفطِرْ يومًا؛ فذلك صيامُ داودَ عليه السَّلامُ، وهو أفضَلُ الصِّيامِ. فقُلتُ: إنِّي أُطيقُ أفضَلَ من ذلك. فقال النبيُّ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم: لا أفضَلَ مِن ذلك )) رواه البخاري (١٩٧٦)، ومسلم (١١٥٩).

ابن قدامة ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ھاوەڵانی ئێمە دەڵێن باش نییە ڕۆژی شەممە تایبەت بکەیت بۆ بەڕۆژوو بوون ، ئەگەر ڕۆژوویەکی تری لەگەڵ بگرێت مەکروھ نییە لەبەر فەرموودەی ئەبو ھوڕیڕە و جویریە . )) المغنی ج٣ لاپەڕە ٥٢ .

ابن عثيمين ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( بزانە ڕۆژووی ڕۆژی شەممە چەند حالەتێکن :

حالەتی یەکەم : ئەگەر ڕۆژی واجب بێت وەک ڕۆژووی ڕەمەزان ، جا چ أداء بێت یان قضاءٍ ، یان وەک ڕۆژووی کەفارەت ، وەک ڕۆژووی بەدیلی قوربانی بۆ حەجی تمتع و شتی تر ، ئەمەیان ھیچی تێدا نییە ئەگەر تایبەتی نەکات و باوەڕی وانەبێت تایبەتمەندییەکی ھەیە .

حالەتی دووەم : ڕۆژێک پێشتر بەڕۆژوو دەبێت ، واتە ڕۆژی ھەینیش بەڕۆژوو دەبێت ، ئەمەیان ھیچت تێدا نییە ، چونکە پێغەمبەر درود و سەلامی خوای لێ بێت بە یەکێک لە دایکەکانی ئیمانداران گوت کە ڕۆژی ھەینی بەڕۆژوو بوو : " أصمت أمس ؟ " قالت : لا ، قال : " أتصومين غدا ؟ " قالت : لا ، قال : " فأفطري " .

وتەی : " أتصومين غدا ؟ " ، بەڵگەیە دروستە شەمە بەڕۆژوو ببیت لەگەڵ جومعە .

حالەتی سێیەم : ڕۆژەکانی بەڕۆژوو بوونی ڕۆژووی سونەت دەکەوێتە ئەو کاتە " واتە : دەکەوێتە ڕۆژی شەمە " ، وەک ڕۆژووی بیض و عەرەفە و عاشورا و شەش ڕۆژی شەوال بۆ کەسێک بییەوێت بەڕۆژوو ببێت ، وە نۆ ڕۆژی ذي الحجة ھیچی تێدا نییە .

حالەتی چوارەم : کەسێک عادەتی وایە ڕۆژێک بەڕۆژوو دەبێت و ڕۆژێک بێ ڕۆژوو دەبێت ، ڕۆژی بەڕۆژوو بوون بکەوێتە شەممە ھیچی تێدا نییە ، ھەروەک پێغەمبەر درود و سەلای خوای لێ بێت دەفەرمووێت : " إلا رجلاً كان يصوم صوماً فليصمه " .

حالەتی پێنجەم : ڕۆژی شەممە تایبەت دەکات بە ڕۆژووی سونەت ، ئەمەیان شوێنی نەھی یە ئەگەر فەرموودەکە صحیح بێت . )) "مجموع فتاوى ورسائل الشيخ ابن عثيمين" (٥٧/٢٠) .

———————————————————————————————

Www.ferdaws.net