دەقی وەڵام:

وەلام // زانایان دەلێن هەر کەسێک کردەوەی باشی کردبێت تەنها بۆ خوا ، پاشان خەلک بیبینێ یان بە کردەوەی باشی بزانێ و مەدحی بکات ئەوە ڕیا نییە ئەگەر دلیشی پێ خۆش بێت .

ئەبو هریرە خوا لێی ڕازی بێت دەفەرمووێت : پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئەگەر خوای گەورە بەندەیێکی خۆش ویست بانگی جبریل دەکات ، خوای گەورە فلانە کەسی خۆش دەوێت تۆش خۆشت بوێت جبیرلیش خۆشی دەوێت ، جبریل بانگ دەکاتە ئەوانەی لە ناو ئاسماندان خوای گەورە فلانە کەسی خۆش دەوێت ئێوەش خۆشتان بووێت ، ئەوانیش خۆشیان دەوێت ، پاشان قبوول بۆ دادەنرێت لەسەر زەویشدا .)) رواە البخاری ( ۳۲۰٨) ، رواە مسلم (۲٦۳۷)

خوای گەورە دەفەرمووێت : (( لاتحسبن الذین یفرحون بما ٲتوا ویحبون ٲن یحمدوا بما لم یفعلوا فلا تحسبنهم بمفازة من العذاب ولهم عذاب ٲلیم )) [ ال عمران : ١٨٨ ]

واتە : وا مەزانن ئەو کەسانەی کەوا دلشادن بەوەی کە کردوویانە ، وە حەز دەکەن بۆ کارێ کە نەشیان کردووە و سوپاسی بکرێن ، تۆ وامەزانە ڕزگار دەبن وە سزایەکی بە ئێش بۆیان هەیە .

زانایان دەلێن مانای ئەم ئایەتە ئەوە دەگەیەنێت ئەگەر مرۆڤ حەز بکات بە مەدح لە شتێک خۆی کردبێت هیچی تێدا نییە ، بەلکو ئەوەی حەرام بێت ئەوەیە کە نەکەیت و حەز بکەی مەدح بکرێی .

پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( من لم یشکر الناس لم یشکر اللە )) مسند احمد (۲٤| ۱۳ ) واتە : ئەوەی سوپاسی خەلک نەکات سوپاسی خوای گەورەش ناکات .

ئەگەر دڵخۆش بوون بە سوپاسی خەلک دروست نەبوایا ئەوە دەبووە فیتنە بۆ خەلک و ڕێگری دەکرا لەوەی سوپاسی خەلک بکەین .

دڵخۆش بوون بە مەدح زەم کراو نییە بەلکو ئەوکاتە زەم کراو دەبێت ئەگەر نیعەمەتەکانی خوای گەورە لەبیر بکات بلێ ئەوە لە زیرەکی و باشی خۆمە .

عن ٲبی ذر رضی الله عنه قال : قیل لرسول اللە صلی الله علیه وسلم : ٲرٲیت الرجل یعمل العمل من الخیر و یحمدە الناس علیە ؟ فقال : (( تلك عاجل بشری المؤمن )) رواە مسلم (۲٦٤۲) .

واتە : وترا بە پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت : چی دەلێی بۆ پیاوێک ئەگەر کردەوەی باش بکات خەلک سوپاسی بکات ؟ وتی : ئەمە مژدەی پێش وەقتەی ئیماندارە .

سیوطی ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئەم مژدەییەی پێش وەقتە بەلگەیە بۆ مژدەی دواخراوی ئاخیرەت . )) شرح السیوطی علی مسلم ج٥ لاپەڕە ٥٥٦

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( لە ریاء نییە کە موسلمان دڵخۆش بێت بەوەی کە خەلک بە کردەوەی بزانێت ، چونکە ئەم دڵخۆشیە دوای تەواو کردنی عیبادەت هاتووە ، هەروەها لە ریاء نییە دڵی بە کردەوە خۆش بێت ، بەلکو ئەمە نیشانەی ئیمانە ، .......)) مجموعە فتاوی ابن عثیمین ج۲ لاپەڕە ۲۰۷

هەروەها دەفەرمووێت : (( ئیماندار لە دونیا مژدەی پێ دەدرێت بە چەند ڕووێکەوە :

یەکەم : ئەگەر خوای گەورە سینگی بەرفراوان کرد بۆ کردنی کردەوەی باش و وە دڵی ئارام بوو ئەمە بەلگەیە خوای گەورە لە بەختەوارانی نووسیووە ، ........

هەروەها مژدەیەکی تری ئیماندار خەلک بە باشی باسی دەکات ، چونکە مەدح کردنی خەلک بۆی شایەتی دانە کە کەسێکی چاکە .

هەروەها مژدەیەکی تری ئیماندار خەونی خۆش و باش پێوە دەبینرێت . )) فتاوی نور علی الدرب

پوختەی وەلامی زانایان :

(۱) دلخۆش بوون بە کردنی کردەوەی باش یان زانینی خەلک بە کردەوەی باشی یان مەدح کردنی لەلایەن خەلکەوە ڕیاء نییە .

(۲) نیشانەی مژدەی پێش وەقتەی ئیماندار ئەمانەن :

(ٲ) خەلک بەباشی باسی دەکەن و لێی ڕازین و خۆشیان دەوێت .

(ب) دلی خۆش دەبێت بە کردنی کردەوەی باش و هەست بە ئارامی دەکات .

(ج) خەونی خۆش و باشی پێوە دەبینرێت . ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ