دەقی وەڵام:

وەڵام : جیاوازی ھەیە لەنێوان زانایان سەبارەت بە شوێنی گوتنی ئەم زیکرە :

یەکەم : ھەندێک زانا بۆ ئەوە چوون ئەم زیکرە دوای تەواو بوون لە بانگ دەگوترێ ، کە ئەمە وتەی قاری و سندی یە ، بەڵگە :

(١) عن سَعدِ بن أبي وقَّاصٍ رَضِيَ اللهُ عَنْه، قال : قال رسولُ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم : (( مَن قال حينَ يَسمعُ المؤذِّنَ : أشهدُ أنْ لا إلهَ إلَّا اللهُ وحدَه لا شريكَ له، وأنَّ محمدًا عبدُه ورسولُه، رضيتُ باللهِ ربًّا، وبمحمَّدٍ رسولًا، وبالإسلامِ دِينًا؛ غُفِرَ له ذنبُه )) رواه مسلم (٣٨٦).

قاري ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( واتە : ئەوەی گوێ لە دەنگی یان بانگی یان وتەی بانگدەر دەبێت ، کە ئەمە دیارترە ، لەوانەیە مەبەست پێی ئەوە بێت کاتێک گوێی لە تشھدی یەکەم بێت یان کۆتایی ، کە وتەی کۆتایی بانگە : لا إلە إلا اللە ، کە ئەمە مناسب ترە . )) مرقاة المفاتيح (٥٦٢/٢) .

سندی ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : ((وتەی : " من قال حين يسمَعُ المؤذِّن " ، ئەوەی دیار بێت باسی حالەتی تەواو بوونە لە گوێ لە بانگ بوون ، ئەگەر نا جمع لەنێوان ئەمە و گوتنی وەک بانگدەر لە حالەتی بانگدان کێشە دروست دەکات ، ھاوشێوەی ئەمە فەرموودەی : " من قال حينَ يسمعُ النِّداءَ اللهمَّ ربَّ هذه الدعوةِ... " . )) حاشية السندي على سنن ابن ماجه (٢٤٥/١) .

دووەم : ھەندێک زانای تر بۆ ئەوە چوون کاتی گوێ لە وشەی شایەتوومانی یەکەم دەبێت ئەو کات ئەم زیکرە دەگوترێ ، کە ئەمە وتەی ئیمام النووی و ئەلبانی و ابن باز و ابن عثیمینە ، بەڵگە :

(١) وعند أبي عَوانةَ (٩٩٥) من حديث سعد بن أبي وقاص قال: قال رسولُ الله صلَّى اللهُ عليه وسلَّم : (( مَنْ سَمِعَ المؤذِّنَ قال- وقال ابنُ عامر: من قال حين يسمَعُ المؤذِّنَ- أشهدُ أنْ لا إله إلا اللهُ؛ قال : أشهَدُ أنْ لا إله إلا الله، رضيتُ بالله ربًّا، وبالإسلام دينًا، وبمحمَّدٍ نبیا )) .

ئیمام النووي ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( سونەتە بڵێیت دوای وتەی : وأنا أشهد أنَّ محمدًا رسولُ اللهِ : رضيتُ بالله ربًّا ، وبمحمَّد رسولًا ، وبالإسلام دينًا )) شرح النووي على مسلم (٨٧/٤) .

————————————————————

Www.ferdaws.net