دەقی وەڵام:

وەڵام : زانایان دەڵێن دروستە نوێژی واجب لەناو فڕۆکەدا بکەیت ، وە ڕوکنەکان جێ بەجێ بکەیت بەگوێرەی توانا ، کە ئەمە وتەی ابن باز و ابن عثیمینە ، بەڵگە :

(١) خوای گەورە دەفەرمووێت : (( فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ ))[ التغابن : ١٦ ]

(٢) عن أبي هُرَيرَة رَضِيَ اللهُ عَنْه، قال : قال رسولُ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم : (( إذا أمرتُكم بأمرٍ فأتُوا منه ما استطعتُم )) رواه البخاري (٧٢٨٨) واللفظ له ، ومسلم (١٣٣٧) .

(٣) قیاس دەکەن لەسەر شێوەی نوێژ کردن لەناو کەشتی دا .

ابنُ عُثَيمين ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( لەبەر ئەوە ئێمە وای دەبینین نوێژ کردن لەناو فڕۆکەدا دروستە بە مطلقی ، ئەگەر چی کاتی نوێژ مابێت و فراوان بێت ، بەڵام دەبێت واجبەکان بکەیت ، وەک : ڕووکردنە قیبلە و سوجدە و ڕکوع و دانیشتن . )) الشرح الممتع (٣٤٥/٤) .

ھەروەھا دەفەرمووێت : (( واجبە لەسەر شوفێری فڕۆکە ئەگەر ئاراستەی فڕۆکەی گۆڕی بە خەڵک بڵێت ئاراستەی فڕۆکەم گۆڕی ، ئێوەش خۆتان لابدەن بۆ ئاراستەی ڕاست ، ئەمەیان لەنوێژی واجب ، سەبارەت بە نوێژی سونەت لە سەفەر دروستە لەسەر سوار بکەیت ڕووت لە ھەر کوێ بێت ، ھەروەک فەرموودەی ئەنەسی کوڕی مالک ھاتووە خوا لێی ڕازی بێت . )) مجموع فتاوى ورسائل العثيمين (٤١٦/١٥) .

ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئەگەر سەفەر درێژ بوو ، ئەوە نوێژ لەناو فڕۆکەدا دەکات ، یان لەناو شەمەندەفەر دا دەکات ، سوپاس بۆ خوا واز لە نوێژ ناھێنێت ھەتا کاتی دەڕوات ، نوێژ دەکات بەگوێرەی توانای خۆی بۆ قیبلە ، وە دەسوڕێتەوە لەگەڵ شەمەندەفەر ، وە دەسوڕێتەوە لەگەڵ فڕۆکە ئەگەر سوڕا ، وە نوێژ بە وەستان لەسەر قاچ دەکات ئەگەر بتوانێ ، ئەگەر نەیتوانی بە دانیشتنەوە دەکات ، وە دەسوڕێتەوە لەگەڵ قیبلە وەک خاوەنی کەشتی . )) فتاوی نور علی الدرب (٧٨/١٣) .

ھەروەھا دەفەرمووێت : (( واجبە لەسەر موسلمان ئەگەر لەناو فڕۆکە بێت ، یان لە چۆلەوانی بێت ئیجتھاد بکات بۆ ناسینەوەی قیبلە بە پرسیار کردن لە کەسی شارەزا ، یان سەیری نیشانەکانی قیبلە بکات ھەتا نوێژ بکات لەسەر چاوڕۆشنی ، ئەگەر بۆت نەگونجا بەمە ئیجتھاد بکە و نوێژ بکە و نوێژت دروستە ، ئەگەر چی دوای بۆت ڕوون بووەوە نوێژت ڕووەو قیبلە نەکردووە ، چونکە ئیجتھادت کردووە و تەقوای خوات کردووە بەگوێرەی توانا ، دروست نییە نوێژی واجب بکەیت لەناو فڕۆکە ، یان لە چۆلەوانی بێ ئیجتھاد ، ئەگەر نوێژی بێ ئیجتھاد کرد لەسەریەتی نوێژ دووبارە بکاتەوە ، چونکە تەقوای خوای نەکردووە بە گوێرەی توانا و ئیجتھادی نەکردووە . )) مجموع فتاوی ابن باز (١٨٨/٣٠) .

———————————————————

Www.ferdaws.net