دەقی وەڵام:

وەڵام : زانایان دەڵێن نابێت موسلمان نوێژی واجب بکات لەسەر پشتی ئاژەڵ ئیلا ئەگەر عوزری ھەبێت ، چونکە ئاژەڵ جوولە دەکات و کار لە ھەندێک ڕوکن دەکات ، وەک : قیام و رکوع و سوجدە ، بەڵگە

(١) خوای گەورە دەفەرمووێت : (( حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالًا أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ )) [ البقرة : ٢٣٨-٢٣٩ ] .

مانای ئایەتەکە : ئەگەر جەنگ ڕوویدا نوێژ بکەن بە وەستا و سوار .

(٢) عن ابنِ عُمرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهما قال : (( كان النبيُّ عليه السلام يُصلِّي في السفرِ على راحلتِه ، حيث توجَّهتْ به ، يُومِئ إيماءً صلاةَ اللَّيلِ ، إلَّا الفرائض ، ويُوتِرُ على راحلتِه )) رواه البخاريُّ (١٠٠٠) ، ومسلم (٧٠٠) .

ابن بطَّال ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ھەموو زانایان یەک دەنگن نابێت کەسێک نوێژی واجب بکات لەسەر پشتی ئاژەڵ بێ عوزر . )) شرح صحیح البخاری (٩٠/٢) .

ابن عبد البَر ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئیجماع دامەزراوە لەسەر ئەوە نابێی کەس نوێژی واجب بکات لەسەر پشتی ئاژەڵ لە حالەتی بێجگە لە ترس ، ڕوون کردنەوە و حوجە بەسە بەمە . )) الاستذكار (٢٥٥/٢) .

ئیمام النووي ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( مەرجی نوێژی واجب ئەوە دەبێت نوێژ ڕووەو قیبلە بکات و جێگیر بێت لەناو ھەموو نوێژ ، دروست نییە ڕووەو قیبلە بکەیت جگە لە حالەتی ترس ، وە دروست نییە لە ڕێگا بڕۆیت ڕووەو قیبلە ، وە دروست نییە سوار بیت خەلەل لە بەپێوە وەستان و ڕووکردنە قیبلە بکای بێ ئەوەی جیاوازی ھەبێت لەنێوان زانایان . )) المجموع (٢٢١/٣) .

لە الموسوعة الفقهية باسکراوە : (( ئەگەر نوێژی واجب لەسەر پشتی ئاژەڵ بێت دروست نییە ئیلا ئەگەر عوزری ھەبێت ، چونکە مەرجی نوێژی واجب دەبێت نوێژکەر ڕووی لە قیبلە بێت و جێگیر بێت لە ھەموو نوێژ و ھەموو مەرج و ڕوکنەکانی تێدا بێت ، ئەگەر پێی کرس نوێژی واجب لەسەر پشتی ئاژەڵ بکات بە مەرج و ڕوکنەکانی نوێژەوە ، ئەگەر چی بێ عوزریش بێت نوێژی دروستە ، ھەروەک شافعی و حەنابلە و وا دەڵێن ، وە وتەی ڕاستە لای مالکی یەکان . ))

———————————————————

Www.ferdaws.net