دەقی وەڵام:

وەڵام: زانایان دەڵێن هەندێک زانا نوێژ بەم سێ شتانە بەتال دەبێت: ئافرەت و سەگی ڕەش و گوێ درێژ، کە ئەمە وتەی ئەبو هوڕەیڕە و ئەنەس و وتەیەکە لە وتەکان ابن عباس و حەسەن و وتەیەکە لە وتەکانی ئەحمەد و مرداوی و ابن قدامە وابن منذر و ابن حزم و ابن تیمییە و ابن قیم وشەوکانی و ابن باز و ابن عثیمینە، بەڵگە:

(١)عن أبي هُرَيرةَ رَضِيَ اللهُ عَنْه، قال: قال رسولُ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم: (يَقطَعُ الصَّلاةَ: المرأةُ، والحمارُ، والكلبُ، ويقِي ذلك مِثلُ مُؤْخِرةِ الرَّحلِ) رواه مسلم (٥١١).

(٢)عن أبي ذَرٍّ رَضِيَ اللهُ عَنْه، عن رسولِ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم، قال: (إذا قامَ أحدُكم فصَلَّى فإنَّه يَستُرُه إذا كان بَينَ يَديهِ مِثلُ آخِرَةِ الرَّحلِ، فإذا لم يكُنْ بَينَ يَديهِ مِثلُ آخِرَةِ الرَّحلِ فإنَّه يَقطَعُ صلاتَه: الحمارُ، والمرأةُ، والكلبُ الأسودُ) رواه مسلم (٥١٠).

(٣)عن أبي ذرٍّ رَضِيَ اللهُ عَنْه، عنِ النبيِّ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم، قال: (تُعادُ الصلاةُ من ممرِّ الحمارِ، والمرأةِ، والكلبِ الأسودِ)، قلت: ما بالُ الأسودِ من الكلبِ الأصفرِ، من الكلبِ الأحمرِ؟! فقال: سألتُ رسولَ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم كما سألتَني، فقال: (الكلبُ الأسودُ شَيطانٌ) رواه ابن خزيمة (٨٣١)، وابن حبان (٢٣٩١). قال الألباني في (السلسلة الصحيحة) (٣٣٢٣): (إسناده صحيح رجاله ثقات رجال مسلم).

سەبارەت بە ئافرەت زانایان دەڵێن ئافرەت ئەگەر بالغ نەبوو بێت ئەو کات نوێژ بەتال ناکاتەوە ئەگەر بە پێش نوێژدا تێپەر بێت، بەڵگە:

(١)فەرموودەی ابن عباس هاتووە دەفەرمووێت: (یقطع الصلاة المرأة الحائض و الکلب) أخرجە أبو داود (٧٠٣)، والنسائي (٢/٦٤). ئافرەتی حائض مەبەست پێی بالغە، بەڵام جیاوازی هەیە لەنێوان زانایان لەسەر صحیحی و لاوازی ئەم زیادەیە.

ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت: (کچی بچووک نوێژ بەتال ناکاتەوە، ئەگەر کچێکی بچووک بە بەردەم نوێژ خوێندا بروات نوێژی دروستە) فتح ذي الجلال والإکرام (٢/٤٤٠).

ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت: (سەبارەت بە کچی بچووک نوێژ بەتال ناکاتەوە) نور علی الدرب.

عبداللە بن عبدالرحمان آل بسام خوا بیپارێزێت دەفەرمووێت: (زیادەی ئەبو داود و نسائي لە ابن عباس دەگێڕنەوە: مقیدی کردووە بە ئافرەتی حائض، بەڵام صحیح نییە، ئەگەر ئەم زیادەیە صحیح بێت ئەوە ڕیوایەتی موسلیمی مقید کردووە بە ئافرەتی حائض، بەڵام ئەم زیادەیە صحیح نییە، کەواتە فەرموودەکە لەسەر اطلاق ماوە) توصیح الأحکام (٢/٥٠).

پوختەی وەڵامی زانایان:

(١)ئافرەت و سەگی ڕەش و گوێ درێژ نوێژ بەتال دەکەنەوە لەسەر وتەی راستی زانایان.

(٢)وتەی ڕاست کچی بچووک نوێژ بەتال ناکاتەوە لەسەر وتەی ڕاستی زانایان.