دەقی وەڵام:

وەڵام: جیاوازی ھەیە لەنێوان زانایان سەبارەت بە دەرچوونی مەنی دوای خۆشۆردن، وتەی ڕاست:

١- ئەگەر مەنی بە شەھوەت دەرچوون و بەشێوەی فلیچقە، ئەوە خۆشۆردن لەسەری واجب دەبێت.

٢- ئەگەر دەرچوو بێ شەھوەت و بەشێوەی فلیچقە نەبێت، ئەوە خۆشۆردن لەسەری واجب نییە، بەڵکو تەنھا زەکەری دەشوات و دەست نوێژ دەگرێتەوە، بەڵگە:

أ- روى سعيد عن ابن عباس رضي الله عنه أنه سئل عن الجنب يخرج منه الشيء بعد الغسل؟ فقال: يتوضأ، وكذا ذكره الإمام أحمد عن علي.

واتە: سەعید لە ابن عباس دەگێڕێتەوە پرسیاری لێ دەکەن سەبارەت بە لەشگران شتێکی لێ دەردەچێت دوای خۆشۆردن؟ فەرمووی: دەست نوێژ دەگرێت، ھەروەھا ئیمام ئەحمەدیش باسی کردووە لە عەلی خوا لێی ڕازی بێت بەھەمان شێوە.

ب- چونکە دەرچوونی یەک مەنی یەک خۆشۆردن واجب دەبێت، ھەروەک ئەوە وایە یەک فلیچقە دەربچێت، ئەو مەنی یە تابعە بۆ مەنی پێش خۆی.

ابن قدامة ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت: (ئەگەر تووشی احتلام بوو یان جووت بوونی کرد مەنی ھات پاشان خۆی شۆرد، پاشان مەنی لێی دەرچوو دوای خۆشۆرد، وتەی بەناوبانگی ئەحمەد ئەوەیە خۆشۆردنی لەسەر نییە، خلال دەڵێت: ڕیوایەت بە متواتری لە باوکی عبداللە، واتە لە ئیمام ئەحمەد نقل کراون ھیچی لەسەر نییە ئیلا دەست نوێژ، وە لە عەلی و ابن عباس وعطاء والزهري ومالك والليث والثوري وإسحاق نقل کراوە، سعيد بن جبير دەڵێت: خۆشۆردنی لەسەر نییە ئیلا بەشەھوەت بێت). المغني (١/١٢٨).

ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت: (لەسەری واجب نییە جارێکی تر خۆی بشواتەوە، مادەم خۆی شۆردووە دەرچوونی ئەم مەنی یە نرخی نییە، چونکە دەرچووە بێ شەھوەت، حوکمەکەی حوکمی میز کردنە ھیچ نرخی نییە). نور علی الدرب.

ابن عثيمين ڕحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت: (خۆشۆردنی لەسەر نییە، بەڵکو لەسەریەتی زەکەری بشوات و ئەو شوێنەی مەنی بەرکەوتووە، وە تەنھا دەست نوێژ بگرێتەوە). فتاوى ابن عثيمين (11/222).

زانایانی اللجنة الدائمة دەڵێن: (بەسە بۆ کەسێک خۆی شۆردووە لە لەشگرانی، پاشان مەنی لێی دەرچووە دوای خۆشۆردن تەنھا زەکەری بشوات، لەسەری نییە جارێکی تر خۆی بشواتەوە، بەڵکو دەبێت زەکەر بشوات و دەست نوێژ بگرێت). فتاوى اللجنة الدائمة (5/325).