پرسیار: بۆ نموونە ئێستا مەلا هەیە کە کۆلێژی شەریعەی تەواو کردووە، جا ئەو مەلایە معاشی هەیە ئەوقاف معاشی پێدەدا باشە ئەو معاشە حەڕام نییە لەخێری ئەو کەسە کەم ناکا لەبەر ئەو معاشەی وەریدەگری؟! چونکە ئەو بانگەوازی ئیسلام دەکا چ پێویستە لەبەرامبەر ئەو بانگەوازە پارە وەربگریتن؟ هەروەها بۆ نموونە کەسێک کتێبی دینی دەنووسێت جا ئەو کتێبە چ ژیاننامەی صەحابی و تابیعی و ئەوانەبێت، یان ژیاننامەی پێغەمبەری خواﷺ بیت یانیش کتێبەکە زانستی شەرعی بێت، گرینگ پەیوەندی بەدین یان کەسایەتی دیندارەوە هەبێتن، ئەو کەسە کە کتێبەکەی بڵاوکردەوە لەکتێبخانەکان هەر کەسێک بیکڕێ ئەوە پارەکەی بۆ ئەو نوسەرە یان وەرگێڕە دەڕوا، ئەگەر ئەو کەسە بۆ خوای گەورە و بە ئیخلاسەوە نوسیبێتی چ پێویستی بەوەرگرتنی پارە هەیە؟ ئایا لەخێری کەم ناکا ئایا پارەکەی حەڕام نابێتن ئایا نەدەبایە لەبەر خوای گەورە و دڵسۆزی بۆ دینەکەی و ئیمانداران بەبەلاش کتێبەکەی بدابوایە و بەخشیبای؟!
وەڵام: زانایان دەڵێن وەرگرتنی پاداشت لەسەر نووسینی کتێبی ئیسلامی، یان لەسەر بانگەوازی کردن، یان لەسەر خەڵک فێرکردن دروستە لەسەر وتەی ڕاستی زانایان بەتایبەتی ئەگەر پێویستی پێی هەبێت، بەڵگە: ١- عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رضي الله عنهما أَنَّ نَفَرًا مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَرُّوا بِمَاءٍ فِيهِمْ لَدِيغٌ فَعَرَضَ لَهُمْ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْمَاءِ فَقَالَ : هَلْ فِيكُمْ مِنْ رَاقٍ إِنَّ فِي الْمَاءِ رَجُلًا لَدِيغًا فَانْطَلَقَ رَجُلٌ مِنْهُمْ فَقَرَأَ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ عَلَى شَاءٍ [أي : قطيع من الغنم] فَبَرَأَ فَجَاءَ بِالشَّاءِ إِلَى أَصْحَابِهِ فَكَرِهُوا ذَلِكَ ، وَقَالُوا: أَخَذْتَ عَلَى كِتَابِ اللَّهِ أَجْرًا ؟! حَتَّى قَدِمُوا الْمَدِينَةَ فَقَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَخَذَ عَلَى كِتَابِ اللَّهِ أَجْرًا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: (إِنَّ أَحَقَّ مَا أَخَذْتُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا كِتَابُ اللَّهِ) رواه البخاري (5405). ٢- عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ رضي الله عنه قَالَ: (أَتَتْ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ امْرَأَةٌ فَقَالَتْ: إِنَّهَا قَدْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلَّهِ وَلِرَسُولِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: مَا لِي فِي النِّسَاءِ مِنْ حَاجَةٍ، فَقَالَ رَجُلٌ: زَوِّجْنِيهَا قَالَ : أَعْطِهَا ثَوْبًا، قَالَ: لَا أَجِدُ قَالَ: أَعْطِهَا وَلَوْ خَاتَمًا مِنْ حَدِيدٍ، فَاعْتَلَّ لَهُ، فَقَالَ: مَا مَعَكَ مِنْ الْقُرْآنِ؟ قَالَ: كَذَا وَكَذَا قَالَ: فَقَدْ زَوَّجْتُكَهَا بِمَا مَعَكَ مِنْ الْقُرْآنِ). رواه البخاري (4741) ومسلم (1425). سەبارەت بە کەم بوونەوەی پاداشت: - ئەگەر کردەوە بە پاکی تەنها بۆ خوا بکات و هیچ مەبەستی دونیای نەبێت، بێگومان ئەمە باشترە و پاداشتی زیاتر و گەورەترە، هەروەک فەرموودە هاتووە پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم دەفەرمووێت: (مَا مِنْ غَازِيَةٍ تَغْزُو فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُصِيبُونَ الْغَنِيمَةَ إِلَّا تَعَجَّلُوا ثُلُثَيْ أَجْرِهِمْ مِنْ الْآخِرَةِ وَيَبْقَى لَهُمْ الثُّلُثُ وَإِنْ لَمْ يُصِيبُوا غَنِيمَةً تَمَّ لَهُمْ أَجْرُهُمْ) رواه مسلم (١٩٠٦). - ئەگەر کردەوە بکات تەنها مەبەستی دونیا بێت، ئەمەیان هیچ پاداشت بۆی نییە، بەڵکو هەندێک زانا بۆ ئەوە چوون ئەمە شیرکە. - ئەگەر کردەوە بکات مەبەستی خوا بێت و مەبەستی بەدەست هێنانی دونیاشی هەبێت وەک هەندێک پارە، ئەمەیان دروستە و داخلی شیرک نابێت. بەڵام ئەگەر پاداشتی فێرکردن لە بیت مالەوە بێت وەک ئەوەی کەسێک دابمەزرێت بۆ خەڵک فێرە قورئان کردن، یان وتار خوێندن و بانگەوازی کردن، ئەمەیان دروستە بە یەک دەنگی هەموو زانایان. مرۆڤ ئەگەر پێویستی بە ماڵ نەبێت گومانی تێدایە نییە باشتر وایە مال وەرنەگرێت لەسەر عیبادەتەکان و کردەوە باشەکان، باشتر وایە داوای پاداشت تەنها لەخوا بکات، هەروەها نابێت زیادەڕەوی بکات سنور ببەزێنێت و لە مال وەرگرتندا.