دەقی وەڵام:

وەلام // زانایان دەلێن گومانی تیدا نییە كە خواردن رۆژوو بەتاڵ دەكات وە هەموو زانایان یەك دەنگن .

ابن تیمییە ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( هەندێک شت هەن كە رۆژوو دەشكێن كە دەق هاتووە هاتووە وە زانایانیش لەسەری یەك دەنگن ، ئەويش خواردن و خواردنەوە و جووت بوونە ، خوای گەورە فەرمووێت : (( أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَائِكُمْ ۚ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ ۗ عَلِمَ اللَّـهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتَانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ ۖ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّـهُ لَكُمْ ۚ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ ۚ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ ۗ تِلْكَ حُدُودُ اللَّـهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿١٨٧﴾)) البقرة

واتە : (( له شه‌وگاری ڕه‌مه‌زاندا تێكه‌ڵ بوونتان له‌گه‌ڵ هاوسه‌رانتاندا حه‌ڵاڵكراوه‌ ، ئه‌وان پۆشاكن بۆ ئێوه و ئێوه‌ش پۆشاكن بۆ ئه‌وان، خوای گه‌وره ده‌یزانی كه ئێوه خۆتان ده‌خه‌ڵه‌تاند (له نزیك بوونه‌وه‌تان له هاوسه‌ره‌كانتانه‌وه‌، چونكه دوودڵ بوون و نه‌تانده‌زانی حه‌ڵاڵه یان نا)، به‌ڵام خوای میهره‌بان تۆبه‌ی لێ وه‌رگرتن و لێتان خۆشبوو، كه‌وابوو له ئێستا به‌دواوه (له شه‌وگاردا) نزیكییان بكه‌ن و ئه‌وه داوابكه‌ن خوا بۆی بڕیار داون (له نه‌وه‌ی چاك و خواناس)،ده بخۆن و بخۆنه‌وه هه‌تا به ڕوونی به‌ره‌به‌یان و سپێده‌تان بۆ ده‌رده‌كه‌وێت و له ڕۆژهه‌ڵاته‌وه دیارده‌دات و تاریكی شه‌و لاده‌بات، له‌وه‌ودوا ڕۆژووه‌كه‌تان ببه‌نه سه‌ر تا شه‌و دادێت و (خۆرئاوا ده‌بێت) و نزیكیی له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كانتاندا مه‌كه‌ن له كاتێكدا كه ئێوه بڕیاری مانه‌وه‌تان (بۆ خوا په‌رستی) له مزگه‌وته‌كاندا داوه‌، جا ئه‌وانه‌ی كه باسكران چه‌ند سنوورێكی خوان و مه‌یانبه‌زێنن و نزیكیان مه‌كه‌ون، ئا به‌وشێوه‌یه خوا ئایه‌ت و ڕێنمووییه‌كانی خۆی ڕوون ده‌كاته‌وه بۆ خه‌ڵكی بۆ ئه‌وه‌ی پارێزكاری بكه‌ن. (187)))

كەواتە زانایان یەكدەنگن خواردن و خواردنەوە رۆژوو دەشكێنێت ، وە دەلێن مەرج نیە خواردنەكە زۆریش بێت كەمیش بێت رۆژوو دەشكێنێت ، هەروەها مەرج نی یە خوادنەكە سوودی هەبێت سوودیشی نەبێت رۆژووەكە دەشكێنێت.

ابن قدامە ڕحمەتی خوای لێ بێت دەفەرموێت : (( ئەو خواردنەی لە نێوان ددان دەمێنێتەوە ئەم دوو حالەتانەن :

حالەتی یەكەم // خواردنەكە زۆر كەمە ناتوانیت بیجوێنیت ئەگەر قووتی بدات رۆژووەكەی ناشكێنێت ، چونكە خۆ لێ پاراستنی قورسە ناتوانێت لێی رزگار بێت وەك ئاوی دەمی مروڤ وایە . ابن منذر دەلێت هەموو زانایان لەسەر ئەمە یەك دەنگن .

حالەتی دووەم // خواردنەكە زۆرە دەتوانێت بیجوێنێت ئەگەر لە ناو دەمی جوواندی هیچی لەسەر نی یە ، ئەگەر بە ئەنقەست قوتی دا رۆژووی دەشكێت و لەسەر وتەی زۆربەی زانایان ... )) المغنی ج۳ لاپەڕە ۲٦٠

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ