دەقی وەڵام:

وەڵام: زانایان دەڵێن ڕۆژوو گرتنی هەموو مانگەکە جگە لە ڕەمەزان دوو حاڵەتە:

یەکەم: ئەگەر ئەو ڕۆژووانەی لە مانگی جگە لە ڕەمەزاندا دەگرێت قەزاکردنەوە بێت، ئەوە هیچی تێدانییە ئەگەر مانگەکە ژمارەی ڕۆژەکانی یەک بێت لەگەڵ ڕۆژەکانی ڕەمەزان، نموونە: ئەگەر ئەو مانگەی ڕۆژووی تێدا قەزا دەکاتەوە (٢٩) ڕۆژ بێت و ئەو ڕەمەزانەی کە قەزا دەکاتەوە (٣٠) ڕۆژ بێت، ئەوە واجبە (٣٠) ڕۆژ قەزا بکاتەوە. (فتح ذي الجلال والإکرام) لابن عثیمین (٧/٣٩٥).

دووەم: ئەگەر ئەو ڕۆژووانەی لە مانگی جگە لە ڕەمەزاندا دەگرێت قەزاکردنەوە نەبێت، ئەوە دروست نییە هەموو مانگەکە بەڕۆوو بێت، لەبەر عائشة: (وَمَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ (ﷺ) اسْتَكْمَلَ صِيَامَ شَهْرٍ قَطُّ إِلَّا رَمَضَانَ). رواە مسلم.

عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رضي الله عنها قَالَتْ : (مَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ (ﷺ) صَامَ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ إِلا أَنَّهُ كَانَ يَصِلُ شَعْبَانَ بِرَمَضَانَ). رواە أحمد (26022)، وأبو داود (2336)، والنسائي (2175)، وابن ماجه (1648). ولفظ أبي داود: (أَنَّ النَّبِيَّ (ﷺ) لَمْ يَكُنْ يَصُومُ مِنْ السَّنَةِ شَهْرًا تَامًّا إِلا شَعْبَانَ يَصِلُهُ بِرَمَضَانَ). صححه الألباني في صحيح أبي داود (2048).

ظاهری ئەم فەرموودەیە بەڵگەگە مانگی شەعبان هەمووی بەڕۆژوو بووە، بەڵام ڕیوایەتی تر هاتووە مانگی شەعبان بەڕۆژوو بووە جگە لە کەمێکی نەبێ، جیاوازی هەیە لەنێوان زانایان سەبارەت بە جمعی نێوان ئەم دوو فەرموودەیە:

- هەندێک زانا بۆ ئەوە چوون هەندێک ساڵ پێغەمبەری خوا (ﷺ) مانگی شەعبان هەمووی بەڕۆژوو بووە و هەندێک ساڵی تر کەمێکی نەبێت.

- هەندێک زانای تر بۆ ئەوە چوون پێغەمبەری خوا (ﷺ) هەرگیز مانگی تەواو نەکردووە بۆ ڕۆژوو جگە لە مانگی ڕەمەزان نەبێ، فەرموودەی ئوم سەلەمە (صام شعبان إلا قلیلا)، دەڵێن: ئەمە دروستە لە زمانی عەرەبیدا ئەگەر زۆربەی ڕۆژەکانی مانگێک بەڕۆژوو بێت دەگوترێ: (صام الشهر کلە).