پرسیار // مانای ئەم ئایەتە چییە کە خوای گەورە سەبارەت بە کافرەکان دەفەرمووێت : (( قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِنْ سَبِيلٍ )) ]غافر:11]. مەبەست بە دوو جار زیندوو کردنەوە و مراندن چییە ؟
وەلام // خوای گەورە سەبارەت بە کافرەکان دەفەرمووێت : (( قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِنْ سَبِيلٍ )) [غافر:11].
واتە : بێ باوەڕەکان دەلێن پەروەردگاری ئێمە ! تۆ دوو جار مراندووتین و وە دوو جاریش ژیانت بە بەردا کردووین ، جا ئێستا دان بە گونەھەکانی خۆمان دا دادەنێین ، ئایا ڕێگایەک ھەیە بۆ دەرچوون لە سزا و جارێکی تر بگەڕێینەوە بۆ دونیا تا بەگوێت بکەین ؟
قرطبی ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( جیاوازی ھەیە لە نێوان زانایان بۆ مانای ئەم وتەی خوای گەورە : " رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ "
یەکەم // ابن مسعود و ابن عباس و قتادە و ضحاک دەلێن : مردوو بوون لە پشتی باوکیان ، پاشان زیندوو کران ، پاشان مراندوون بە مردنەی کە لە دونیا دەبێت بمرێت ، پاشان زیندووی کردنەوە بۆ قیامەت ، ئەمە دوو ژیان و مردن ، ئەمە وتەی خوای گەورەیە دەفەرمووێت : " وَكُنْتُمْ أَمْوَاتاً فَأَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ " [البقرة:28].
دووەم // سدی دەلێت : دەیان مرێنێت لە دونیا و پاشان زیندوویان دەکاتەوە لە ناو گۆڕ ، پاشان دەیان مرێنێت و پاشان زیندوویان دەکاتەوە بۆ ئاخیرەت ، چونکە وشەی مردوو بۆ نطفە بەکار ناھێت .
ھەندێک زانا ئەم ئایەتە دەکەن بەلگە بۆ سزای قەبر ، دەلێن ئەگەر پاداشت و سزا تەنھا بۆ ڕوح بوایا بێجگە لە لاشە ئەوا مانای زیندوو کردنەوە و مراندن چ سوودی ھەیە ؟ ... )) الجامع لأحکام القران ج ١٨ لاپەڕە ٢٣٥ ــ ٢٣٦
ابن کثیر ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ئەوەی ڕاست بێت وتەی ابن مسعود و ابن عباس و ئەوانەیە کە شوێن ئەم دووانە کەوتوون . )) تفسیر القران العظيم ج٧ لاپەڕە ٨٣
خاوەنی فتح البیان دەلێت : (( زۆربەی زانایان بۆ تەفسیری یەکەم چوون ، ابن زید دەلێت : مەبەستی ئایەتەکە ئەوەیە کە دروستی کردوون لە پشتی ئادەم و دەری ھێناون و زیندووی کردوون و بەلێنی لێ وەرگرتن ، پاشان مراندوون ، پاشان زیندووی کردوونەوە لە دونیا و پاشان مراندوون . )) فتح البیان ج ٧ لاپەڕە ٩٨
کەواتە سێ وتە ھەبوو زۆربەی زانایان دەلێن وتەی یەکەم ڕاستە واللە أعلم .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ