پرسیار : گوێ چۆن مەسح دەکرێ بۆ دەست نوێژ ؟
وەڵام : زانایان دەڵێن مەسحی گوێ بەم شێوەیە دەکرێ : ناوەوەی گوێ مەسح دەکەی بە پەنجەی شایەتوومان ، وە دەرەوەی گوێ مەسح دەکرێ بە پەنجەی گەورە ، بەڵگە :
عن عَبْدِ اللَّهِ بنِ عَمْرٍو رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا فِي صِفَةِ الْوُضُوءِ قَالَ : ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ وَأَدْخَلَ إِصْبَعَيْهِ السَّبَّاحَتَيْنِ فِي أُذُنَيْهِ ، وَمَسَحَ بِإِبْهَامَيْهِ ظَاهِرَ أُذُنَيْهِ ، أَخْرَجَهُ أَبُو دَاوُدَ وَالنَّسَائِيُّ ، وَصَحَّحَهُ ابْنُ خُزَيْمَةَ .
واتە : لە عَبْدِ اللَّهِ بنِ عَمْرٍو دەگێڕنەوە خوا لێی ڕازی بێت سەبارەت بە دەست نوێژ دەفەرمووێت : پاشان مەسحی سەری کرد و ھەردوو پەنجەی شایەتوومان خستە ناو ھەردوو گوێ ، وە بە ھەردوو پەنجەی گەورە دەرەوەی ھەردوو گوێی مەسح کرد .
ئیمام النووی ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( سونەت وایە دەرەوەی گوێ و ناوەوەی گوێ مەسح بکەی ، دەرەوەی ئەو شوێنەی دوای سەر مەسح دەکەی ، ناوەوەی گوێ ئەو شوێنەی ڕووی ڕوخسار مەسح دەکەی ، بەم شێوەیە صیمری و زانایانی دواتر ئەمەیان گوتووە کە ڕوون و ئاشکرایە ، سەبارەت بە شێوەی مەسح ئیمام الحرمین و غەزالی و چەند زانای تر دەڵێن : پەنجەی سباحە دەخەیتە ناو کڕکڕاگەی گوێ و دەیسوڕێنی لەناو گوێ ، وە دەرەوەی گوێ بە پەنجەی گەورە مەسح دەکەی . )) المجموع ج١ لاپەڕە ٤٤٣ .
لە الموسوعە الفقھیە باس کراوە دەڵێت : (( سونەتە بۆ مەسحی گوێ پەنجەی سباحە بخەیتە ناو کڕکڕاگەی گوێ ، وە مەسح دەرەوەی گوێ بکەی بە پەنجەی گەورە ، .... واجب نییە مەسحی گوێ بکەی ئەگەر داپۆشراو بێت ، چونکە سەر ئەصلە ، واجب نییە مەسحی ئەو شوێنە بکەی کە بە قژ داپۆشراوە . گوێ لەپێشترە مەسح نەکرێ ئەگەر داپۆشراو بوو . )) "الموسوعة الفقهية" (43 / 366) .
ابن عثیمین ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( ڕوونکردنەوەی چۆنییەتی مەسحی گوێ : مرۆڤ پەنجەی شایتوومان دەخاتە ناو کڕكڕاگەی گوێ و بە پەنجەی گەورە دەرەوەی گوێ مەسح دەکات ، بە گوێ یەک دەست پێ ناکات پێش گوێ یەکی تر ، زانایان دەڵێن مەسحی خوفیش بەھەمان شێوە ، بەڵام ئەگەر ویستی مەسحی خوف بکات بە یەک دەست ، ئەوە مەسحی ڕاست دەکات پێش چەپ ، لەبەر عمومی فەرموودە : " ألا فیمنوا " وە وتەی عائیشە ، کان یعجبە التیمن " )) فتح ذي الجلال والإكرام ج١ لاپەڕە ٢٧١ .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
Www.ferdaws.net